De Flevolandse Staten hebben nu wat meer ervaring met de nieuwe vergadermethodiek. Helemaal tevreden zijn we nog niet. Belangrijkste probleem is dat de opinierondes een beperkte tijdsduur kennen, meestal één of anderhalf uur. Die opinierondes vervangen de commissievergaderingen, waar zonodig een uur of drie kon worden doorgedebatteerd. In de opinierondes komen we bij de interessantere onderwerpen meestal niet verder dan de eerste termijn. Met wat goede wil kan de aanwezige gedeputeerde de vragen uit de eerste termijn nog beantwoorden. Tijd voor enig debat is er dan niet. De oplossing die ik in de wandelgangen hoor, is het beperken van de spreektijd. Geen charmante oplossing. Bij een min of meer doordeweeks onderwerp moeten we toch ook zonder verplichtende beperking van de spreektijd in staat zijn wat minder breedsprakig te zijn. Als ik mijn collega’s hoor, is er ruime mogelijkheid voor verbetering.

Maar erger is het, dat er ook gesproken wordt over een totale spreektijd die afhankelijk is van de grootte van de fractie. Grote fracties krijgen dan meer tijd. Dat die grote fracties net als de kleinere ook maar één woordvoerder per agendapunt naar voren mogen schuiven, doet niet ter zake. Dat hij meer fractiegenoten achter zich heeft staan, zou hem het recht geven langer te spreken. “Had je maar meer stemmen moeten krijgen,” aldus een VVD’er (zijn naam noem ik niet, daar gaat het niet om). En de grotere fracties zijn groot genoeg om de kleinere nieuwe regels op te leggen, via het reglement van orde.

In de wandelgangen blijkt dat het meespeelt dat de grote fracties niet veel zin hebben te moeten luisteren naar al die kleinere. Het kost zoveel tijd in de debatten. En het zijn er ook zoveel. Minder fracties was zoveel beter geweest…

Ik moet onwillekeurig denken aan een cartoon die ik ooit zag in de Delta, de universiteitskrant van de TU Delft. Zes intimiderend grote studenten staan tevreden glimlachend rond een kleinere. De grootste zegt tegen de kleine, “we hebben democratisch besloten dat jij voortaan altijd de afwas doet.” Het is wellicht democratisch, maar erg eerlijk lijkt het niet.

De mate waarin de meerderheid rekening houdt met het belang van de minderheid is een maat voor beschaving. Dat idee is allesbehalve nieuw. Madison, eind 18^e eeuw de architect van de Amerikaanse democratie waarschuwde al tegen de dictatuur van de meerderheid. Andere denkers die er aandacht aan besteden zijn bijvoorbeeld de Britten Hobbes en Locke, nog 100 jaar eerder. Locke wordt wel gezien als de grondlegger van het liberalisme. Hij beschrijft een democratie als een civil society, waar niet het recht van de sterkste geldt. Ook Fransman Alexis de Tocqueville constateerde in de 19^e eeuw dat de dictatuur van de meerderheid een reëel gevaar vormt voor de gemeenschap. Dit is het geval als het algemeen belang wordt gezien als iets door hen met de macht kan worden opgelegd aan hen in een ondergeschikte positie. Autoritair bestuur. Misschien is het ook gewoon een teken van deze tijden van beperkt historisch besef en beschaving: autoritair bestuur is ook de huidige Haagse politiek niet vreemd.

Terug naar de beperkte totale spreektijd. De grootte van je fractie is geen maat voor de waarde van je bijdrage aan het debat. Je zetelaantal bepaalt niet de wijsheid van je woorden. De grootte van je fractie bepaalt je invloed in de besluitvorming. Dat is al heel veel. Dat moet genoeg zijn.

De verschillende fracties moeten zich realiseren dat de spreektijd beperkt is. En dat meer fracties het woord toe komt. Het toelichten van een standpunt kan heel goed zonder een algemene inleiding over de voorgeschiedenis van een voorstel. Het kan ook heel goed zonder een brede bespiegeling op de verschillende aspecten die het standpunt van de partij beïnvloed zouden kunnen hebben. Hoe weloverwogen het standpunt of hoe wijs en intelligent de spreker dan ook overkomt.

Ik ben niet voor beperkte spreektijd. Dat is een negatieve, repressieve regel. Het lost in essentie ook niet veel op, omdat het ‘t debat eerder in de kiem zal smoren dan bevorderen. Doordat sprekers zich dan laten leiden door de spreektijd in plaats van door de opbouw van hun betoog, is het een bedreiging voor de kwaliteit van het debat en daarmee van de besluitvorming.

Ik ben voor positieve oplossing, waarbij we bondigheid waarderen. Ik hoor graag argumenten die een standpunt in belangrijke mate bepalen. In een kernachtige argumentatie voor of tegen. Daar kan ook de voorzitter op toe zien. Volgens mij zijn ook de Flevolandse politici daar volwassen genoeg voor. En als het moeilijk valt, kan een debatcursus uitkomst bieden. We hebben die beperking van de spreektijd helemaal niet nodig!