Lokale partijen missen een landelijk netwerk

De media presenteren lokale partijen bij de gemeenteraadsverkiezingen ten onrechte als een volwaardig alternatief voor de landelijke partijen. Sterker nog, lokale partijen zouden in het ‘frame’ van de media zelfs een voordeel hebben: ze zouden namelijk onafhankelijk zijn van de landelijke politieke partijen. Dat is een vreemde voorstelling van zaken.

Alle raadsleden zijn lokaal
Raadsleden van lokale partijen zijn niet ‘lokaler’ dan die van landelijke partijen. Want alle gemeenteraadsleden zijn even lokaal. Ze wonen (wettelijk verplicht) allemaal in de gemeente waar ze raadslid zijn. Ze maken allemaal deel uit van de lokale gemeenschap. Ze gaan naar dezelfde sportclubs, naar dezelfde supermarkt, naar hetzelfde theater. Ze maken gebruik van dezelfde zorgvoorzieningen, zette zich in voor dezelfde goede doelen. De kieslijsten van de lokale afdelingen worden door de leden van de afdeling bepaald, van SP tot VVD. Zelfs Wilders zegt zich niet met de lijst voor de verkiezingen in Den Haag en Almere te bemoeien. Dáár zit geen verschil tussen de lokale en landelijke partijen. De VVD noemt zich voor de komende gemeenteraadsverkiezingen zelfs de grootste lokale partij van Nederland. En zo raar is dat niet.

Alle raadsleden zijn onafhankelijk
Iedere gekozene gaat over zijn eigen standpunten, of je nu van een lokale partij bent of niet. Daarvoor bestaat ook binnen de landelijke partijen groot respect. Ieder raads- of statenlid heeft z’n eigen verantwoordelijkheid. Er gaan wel geruchten dat sommige partijen een enkele keer een standpunt krijgen meegedeeld van bovenaf (met name de PVV en in mindere mate de SP). En lokale fracties zijn het wel vaak eens met de landelijke partijlijn. Maar dat is niet verwonderlijk. Mensen kiezen voor een partij omdat ze zich er ideologisch mee verwant voelen, geen wonder dat ze het dan vaak eens zijn. En de landelijke lijn wordt in hoge mate gevoed door juist die lokale raadsleden. Het er mee eens zijn is geen opdracht van bovenaf.
Eerlijk is eerlijk: binnen mijn partij heb ik één keer meegemaakt dat we een mailtje kregen van een Tweede Kamerlid, dat een standpunt verdedigde. De stellingname in de Tweede Kamer zou zeer geholpen zijn bij een bepaald standpunt in de provincie. Uitgebreid met redenen omkleed en het verzoek die alsjeblieft mee te wegen. Geen opdracht. Geen aanwijzing. Maar een verzoek in vriendelijker bewoordingen dan van de gemiddelde lobbyclub, die haar belang betoogt. Zo niet spannend dat ik niet eens meer wat wat het precies was. Het heeft ons standpunt niet beïnvloed: de argumenten hadden we zelf ook al bedacht.
De PVV-fracties in de provinciale staten komen zo nu en dan tegelijkertijd met verrassend eensluidende vragen en moties, over Oosteuropeanen en verdringing op de arbeidsmarkt bijvoorbeeld, of een bouwstop op moskeeen maar dat is het wel.

Landelijke partijen hebben juist voordelen
Lokale afdelingen van landelijke partijen hebben juist niet mis te verstane voordelen boven lokale partijen. De landelijke partij geeft toegang tot de provinciale en landelijke politiek. Lokale problemen kunnen makkelijk in de Tweede kamer worden aangekaart door een partijgenoot. Fracties in gemeenteraad en provinciale staten kunnen elkaar versterken. Fracties en wethouders uit naburige gemeenten kunnen zorgen dat boven lokale problemen samen worden opgepakt. Een landelijke partij biedt een netwerk waarin ervaringen en kennis gedeeld kan worden, wat erg helpt bij het werk met grote of complexe onderwerpen. En landelijke partijen hebben voldoende omvang om er opleidingsprogramma’s op na te houden. Het landelijke partij kader kan ook ingrijpen als er in een lokale afdeling iets uit de hand loopt (zoals hier, hier of hier). Die noodrem heeft een lokale partij niet.

Lokale problemen spelen landelijk
Lokale partijen houden zich wel meer bezig met lokale onderwerpen. Vooral omdat ze de landelijke thema’s meer laten liggen. Is dat nou een voordeel? Onderwijs, de jeugd- en thuiszorg, WMO, AWBZ: grote landelijke thema’s. Onderwerpen die inwoners van een gemeente heel persoonlijk raken en daarom het beste dicht bij huis georganiseerd kunnen worden. In een gemeente als Loppersum spelen andere problemen dan in Vlaardingen en Amsterdam West. Juist in de gemeenteraad moeten hier belangrijke beslissingen worden genomen. Op onderwerpen waar de steun van een landelijke partij enorm belangrijk is. Hoogleraar bestuurskunde prof. Derksen stelt zelfs dat 90% van het gemeente beleid wordt bepaald op landelijk niveau.
Doordat het Rijk die taken overdraagt aan de gemeente verandert het werk van de gemeente en de gemeenteraad. De begroting van een stad als Almere verdubbelt daardoor van ongeveer 1 miljard euro naar ongeveer 2 miljard euro.

Zo beschouwd is dat een partij alleen lokaal is georganiseerd eerder een handicap dan een voordeel. Dát zou wel eens wat meer aandacht van de media mogen krijgen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.