Onderstaande tekst sprak ik vandaag uit in de Provinciale Staten van Flevoland, bij de algemene beschouwingen. Het bijbehorende bespreekstuk is de Perspectievennota 2013-2017, dat de kaders bevat voor de begroting van 2014. Ik vroeg met name aandacht voor de bestrijding van de jeugdwerkloosheid in Flevoland, door de jeugdwerkgelegenheid te stimuleren.

[Spreektekst Algemene Beschouwingen bij de Perspectiefnota 2013-2017]
In de politiek wordt niet meer gedebatteerd vanuit een opvatting over wat goed voor de samenleving zou zijn, schreef Bas Heijne in NRC, afgelopen weekend. Terugkijkend op de eerste helft van deze statenperiode is dat beeld herkenbaar. Want waar staan we voor als Provincie Flevoland? Wat wil Flevoland betekenen in de maatschappij? Het debat in de Staten gaat vooral over het wat en over het hoe. D66 wil graag meer het debat voeren over het ‘waarom eigenlijk en waartoe?’.

In de eerste helft van deze Statenperiode kwam ook de ontwikkeling van het Oostvaarderswold tot een voorlopige ontknoping, of moet ik zeggen onttakeling. Het is een droevig proces, dat alleen maar verliezers kent. D66 is echter blij dat we constructief konden bijdragen in de onderzoekscommissie. En we maakten mee dat het college formeel gevallen is, voor het eerst in de geschiedenis van Flevoland, maar eigenlijk voor driekwart bleef zitten en dankbaar gebruik maakt van de gelegenheid om iedere verdere verantwoording van de hand te wijzen.
Dat brengt me bij de bestuurscultuur die hier gelukkig de nodige belangstelling heeft. D66 is blij dat ze ook hier een constructieve bijdrage heeft kunnen leveren, onder meer in het tot stand komen van het Handvest actieve informatieplicht. Maar hiermee zijn we er nog niet. Cultuur gaat natuurlijk vooral om hoe je er invulling aan geeft via houding en gedrag, veel meer dan om handvesten. D66 willen daar in de tweede helft van deze Statenperiode een constructieve bijdrage aan blijven geven.

[Plan B voor de economische agenda: jeugdwerkgelegenheid]
Getuige haar voortgangsrapportage zou Gedeputeerde Staten op koers liggen. Een koers waar D66 zich op hoofdlijnen in kan vinden. Maar D66 constateert ook dat GS nog onvoldoende ver is gevorderd. In het overzicht lezen wij veel te vaak: ‘resultaat onvoldoende, extra inspanning nodig’.

Het zijn ook lastige tijden, maar met name in het economisch domein blijft teveel geld onuitgegeven. We hebben bij de vaststelling van de economische agenda de gedeputeerde uitgebreid bevraagd op zijn plan B: “wat doet u als het geld onvoldoende wordt uitgegeven, net als in voorgaande jaren?” Zijn antwoord laat zich samenvatten met “dan trekken we er harder aan”. Als je hard genoeg trekt krijg je nog beweging in een dood paard, maar het gaat er niet van leven. Wedden op een ander paard is dan veel verstandiger.

We bieden Gedeputeerde Staten daarom nu een plan B aan: we vragen bij motie om het uitwerken van een aanpak ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid. Wij vragen om plannen in het economie domein: het gaat ons om economische ontwikkeling die in het bijzonder de jeugdwerkgelegenheid ten goede komt. Juist in Flevoland is de werkloosheid hoog, en de jeugdwerkloosheid nog hoger. Alleen dit rechtvaardigt al bijzondere aandacht vanuit het economie domein voor bedrijven die werkgelegenheid bieden aan jonge werknemers. Het is een probleem dat de hele provincie treft, van Urk tot Almere. In onze motie vragen we Gedeputeerde Staten een aanpak te ontwikkelen, een plaats te geven in een programma en de financiële consequenties op te nemen in de begroting van 2014. Wat D66 betreft reserveert Gedeputeerde Staten een bedrag ter grootte van de daadwerkelijke onderbesteding in het economie domein, maar wij horen graag waar het college mee komt, om die discussie bij de begroting van 2014 te betrekken. D66 wil dat Flevoland hier haar rol in de maatschappij pakt, in de stimulering van de regionale economie.

Uit ervaringen met de aanpak van jeugdwerkloosheid uit heel Europa, blijkt alleen de aanpak die ze in Scandinavië volgen effectief: daar wordt zowel de sociale kant van het probleem als de economische aangepakt. Wij vragen daarom aan Gedeputeerde Staten om haar aanpak in het economie domein af te stemmen met die van de Flevolandse gemeenten en het Rijk, die de jeugdwerkloosheid vanuit het sociale domein benaderen. Voorzitter, het betreft in Almere wethouders Smidt en Peeters en bij het Rijk ambassadeur aanpak jeugdwerkloosheid mevrouw Mirjam Sterk. Zowel wethouder Peeters als mevrouw Sterk hebben mij aangegeven uw initiatieven met enthousiasme te willen ontvangen. Ik dien de motie nu in en ga in tweede termijn graag met u in debat over de inhoud ervan.

[Bezuinigen op Personeel? Visie gevraagd!]
De Provinciale financiën kennen een vreemde paradox: we moeten verder bezuinigen, terwijl we jaar na jaar geld overhouden. Nu zijn wij ons terdege bewust van het onderscheid tussen structurele lasten en incidentele meevallers. Maar wat nu als die meevallers zich structureel voordoen? Moeten we dan bijvoorbeeld nog wel zoveel personeel ontslaan? En krijgen we met 26 fte minder het niet nóg moeilijker om de budgetten nuttig te besteden? D66 is blij dat na onze vorige vergadering de gedeputeerde extra informatie heeft gegeven over de ‘Bedrijfsvoering in Nieuw Perspectief’. D66 zou graag de discussie over de strategische keuzes die hieraan ten grondslag liggen in de Staten voeren. Eerder ging de gedeputeerde die discussie op kaderstellend niveau uit de weg. Onder het mom dat het niet de bevoegdheid van Provinciale Staten zou zijn. PS is echter zelfs grondwettelijk de eindbaas van alles binnen de provincie. Het gaat hier om keuzes tussen bezuinigen op de mensen of op de uitvoering. Uiteindelijk gaat het ook hier om een visie op wat je wilt zijn als provincie, op de rol die je voor de provincie ziet weggelegd in de maatschappij. En die visie ontbreek al jaren. D66 wil niet visieloos overal met de kaasschaaf langs als er wat bezuinigd moet worden. D66 wil een krachtige provinciale organisatie met een heldere focus op de kerntaken. Wij nodigen Gedeputeerde Staten en de coalitie uit daarover een visie te ontwikkelen, om er met Provinciale Staten over in debat te gaan.

[Provinciefusie? Niet zo negatief!]
D66 ziet dat er tot in Den Haag stevig debat gevoerd wordt met minister Plasterk over de voorgenomen provinciefusie. In de tweede kamer zijn D66 moties aangenomen om (1) te komen tot een samenhangende visie en een stappenplan op álle landdelen, (2) voor het onderzoeken van alternatieven voor dubbele verkiezingen in 2015 en (3) voor inzicht in de inhoudelijke agenda, de taken, bevoegdheden en het budget van de nieuw te vormen provincie. Bijdragen aan een constructieve discussie. Een constructieve discussie, waarin Flevoland het beste uitkomt als we niet alleen maar de hakken in het zand zetten, maar open staan voor goede argumenten, wat de uitkomst ook is. Dat is ook het gezamenlijke standpunt van deze staten. En blijkens de opiniepeiling denkt ook de Flevolander hier genuanceerd over.

Voorzitter, u constateerde laatst dat in Den Haag het beeld dreigt te ontstaan van een provincie die alleen maar tegen is. Dat Flevoland zich daarmee buiten de discussie zou plaatsen. En omdat dit schadelijk zou zijn voor Flevoland, vroeg u de gezamenlijke fractievoorzitters dat beeld te bestrijden. Ik begrijp na het debat over dit onderwerp, onlangs in de Tweede Kamer, dat we daarvoor op zoek moeten naar een PvdA-prominent. Een zekere meneer Witteveen. Deze Witteveen wordt tot in de Tweede kamer geciteerd vanwege zijn ongenuanceerde ‘tegen’ standpunt. Wij konden deze meneer Witteveen echter niet vinden. Wellicht dat u via uw partijlijn een poging kunt wagen hem hierop aan te spreken? Dank u wel!