Toen we in de Provinciale Staten kwamen, troffen we de plannen voor het Oostvaarderswold in een ingewikkelde situatie. Na jaren van toezeggingen van de minister, verzoeken haast te maken en schriftelijke verzekeringen alle kosten te dragen, stuurde Staatssecretaris Bleker een brief. Hij wil niet meer betalen en of we willen overwegen er mee op willen houden. Addertje onder het gras: als we aan dat verzoek gehoor geven, is het onze beslissing en kunnen we geen aanspraak meer maken op de betalingen van het ministerie voor de reeds aangegane verplichtingen. Stopkosten: grofweg 140 miljoen. Voor een provincie met een algemene reserve in de orde van 5 miljoen euro en een jaarbegroting van zo’n 200 miljoen niet op te brengen. We gaan dus door. Hoewel we geen nieuwe verplichtingen aangaan, houden Flevoland zich aan haar deel van de oorspronkelijke deal. Flevoland daagt de staat voor de rechter om de gemaakte kosten. Triest, maar het is nodig. Ondertussen vechten de getroffen boeren het Provinciaal Inpassingsplan aan bij de Raad van State.

Deze week, zo’n jaar later, vernietigt de Raad van State het Provinciaal Inpassingsplan. Omdat Bleker niet wil betalen, vindt de RvS de financiering te onzeker. Terwijl de rechter daar over twee weken uitspraak over doet! Verbazingwekkend, op z’n minst. Een flinke tegenslag. Maar voor ons geen reden bij de pakken neer te zitten.

Het laatste jaar heeft Flevoland niet stil gezeten. Er is een aangepast plan gemaakt. Met de vergoeding van de kosten die gemaakt zijn vóór de ‘stopbrief’ van Bleker (oktober 2010), de oorspronkelijk geraamde bijdrage van de Provincie en zo’n 100 miljoen euro van het Wereld Natuur Fonds, kan óók een prachtig natuurgebied worden aangelegd, dat zal worden onderhouden door Stichting het Flevo-landschap. Op de 22 percelen die al zijn aangekocht (van de oorspronkelijk geplande 37). In een leger tempo wellicht, afhankelijk van de beschikbaarheid van geld, maar wel met een veel grotere rol voor toerisme en recreatie. Terwijl de basisdoelstelling voor de natuur overeind blijft. Terwijl er nog meer ruimte is voor waterberging, nodig voor de gevolgen van klimaatverandering. Terwijl er ruimte is voor natuurcompensatie voor de verbreding van de A6 (à 25 miljoen euro) en voor de ontwikkeling van Almere. Terwijl er een prachtig, uniek recreatiegebied ontstaat voor de Flevolanders en alle andere Nederlanders. Zó uniek dat het WNF er vele miljoenen voor over had.
U begrijpt dat D66 dit belangrijke plan van harte steunt. Als u het ons vorig jaar had gevraagd, hadden we gezegd dat we het precies zo wilden. Dit plan stond afgelopen woensdag op de Statenagenda, maar is van de agenda geschrapt naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State die ochtend.

Van de oorspronkelijke plannen wordt gezegd dat ze zo’n 6.000 banen opleveren. Door de grotere rol voor de recreatie, ligt het niet voor de hand dat de aangepaste plannen minder werkgelegenheid opleveren. Maar al is het maar de helft, dan nog staat het belang van de 22 uitgekochte boeren in geen verhouding tot het belang van de realisatie van het Oostvaarderswold. Zeker als je ook het belang voor de natuur en van de ontwikkeling van de mobiliteit en de stad meeweegt. Overigens zijn de boeren niet werkeloos gemaakt of op straat gezet, ze zijn uitgekocht. Ze kunnen hun bedrijf elders voortzetten. Vervelend als het je treft, zeer vervelend, dat natuurlijk wel. Daar moeten we niet te licht mee omgaan en dat doen we naar ons idee ook niet.

Dat het Provinciaal Inpassingsplan is vernietigd door de Raad van State is natuurlijk ongelukkig. We vallen nu terug op het oude bestemmingsplan. Het WNF lijkt af te haken (“Bleker, gefeliciteerd.“). En ook de boeren zijn nauwelijks geholpen met de vernietiging van het Inpassingsplan, daar zie ik ook al geen reden voor blijdschap in. Om van de aangekochte gronden toch als natuurgebied in te richten is een nieuw plan nodig. Dat is niet zomaar klaar. Vertraging en onduidelijkheid voor alle betrokkenen. En extra kosten. Maar wat ons betreft geen reden er vanaf te zien. Veel redenen voor, geen redenen tegen!

UPDATE: luisterend naar het radioprogramma Forum van Omroep Flevoland, verbaas ik me. Het project wordt gepresenteerd alsof het een idee is van de Provincie, terwijl de provincie Rijksbeleid uitvoerde. Oostvaarderswold was onderdeel van de landelijke ecologische hoofdstructuur, het Rijk vroeg de provincie het gebied te realiseren en verzekerde (schriftelijk) de provincie de rekening te zullen betalen. Tot oktober 2010, toen Bleker ‘laat maar’ zei, met de mededeling dat er geen geld meer zou komen. We moesten de rekening maar zelf betalen. In Forum wordt het drama ingestoken alsof het ’t falen van de staten is, terwijl het juist het falen van de staatssecretaris is, die zich onbetrouwbaar toont.
De Staten hebben zich juist volstrekt verklaarbaar gedragen en medewerking verleend aan een project, waarbij er op rijkskosten een enorm natuurgebied gerealiseerd zou worden, met alle positieve effecten op natuur, recreatie, werkgelegenheid. En met de mogelijkheid natuurcompensatie te realiseren voor de ontwikkeling van Almere en de verbreding van de A6. OK, Flevoland heeft zich achteraf misschien wat al te bereidwillig getoond. Achteraf. Vertrouwen van de ene overheid in de ander is de basis voor het functioneren van die overheid. Hadden de Staten er vanaf moeten zien, omdat ze hadden kunnen weten dat er een onbetrouwbare staatssecretaris zou komen, die het zo bont maakt dat we een miljoen euro aan juridisch advies en procedures moeten uitgeven, omdat we er anders failliet aan gaan? Tot de komst van dit kabinet was dat ondenkbaar…