Voor zo’n beetje álle ontwikkelingen in Flevoland en Almere is het verstandig om over de grens naar buiten te kijken en aansluiting te zoeken bij omliggende gemeentes. Al snel komt dan de Metropoolregio Amsterdam (MRA) in beeld komt. Om de MRA-site te citeren: “De ‘Metropoolregio Amsterdam’ is het unieke informele samenwerkingsverband van lokale en provinciale overheden in de noordvleugel van de Randstad. Onder de metropoolvlag maken de partners afspraken op het gebied van verkeer en vervoer, economie, verstedelijking, landschap en duurzaamheid.” Toemaar. Aan ambitie en bravoure geen gebrek. Mooi. Overigens is de MRA een overlegclub, geen besluitvormend orgaan. Deelnemers maken hier onderling afspraken. Maar hebben Flevoland en Almere er wat aan?

Almere is niet af. Almere mag met bijna 200.000 dan een volwaardige stad zijn, Almere is niet evenwichtig opgebouwd. Met te weinig werkgelegenheid, eenzijdige bevolkingsopbouw en een tekort aan voorzieningen. Begin jaren ’70 zijn de eerste ontwerpen voor Almere gemaakt. Dit plan, dat rekening hield met 250.000 inwoners, is nu voor een belangrijk deel af. Nu worden plannen gemaakt voor groei naar 350.000 (en misschien wel 400.000) inwoners. Nog eens 60.000 huizen erbij: de schaalsprong van Almere (ook wel aangeduid met semihippe jeukterm Almere 2.0). Die schaalsprong is belangrijk voor Almere. Het geeft de stad de kans om voorzieningen te realiseren, die de hele stad nodig heeft. En om in die stad straks bijvoorbeeld voldoende werkgelegenheid te hebben, werken de provincie Flevoland en Almere aan een 100.000 banenplan. De Almeerse jeugd moet naar school kunnen, van primair tot hoger onderwijs. Ook is ontsluiting nodig en niet alleen voor Almere zelf. Hoewel de infrastructuur minder wordt belast als minder mensen op het oude land hun brood verdienen, zijn de A6 en A1 zijn ook de ontsluiting van de randstad voor het noorden van het land. De huidige infra biedt ook die vervoersstroom weinig tot geen ruimte voor groei.

Als statenlid ga je dan naar een introductiebijeenkomst, waar de betrokken bestuurders van Amsterdam, Noord-Holland en Flevoland bij hun bijdrage leveren. Interessante verhalen over wat de MRA doet, op welke ontwikkelingen wordt ingespeeld. En dat is nogal wat. Wat voor mij nog interessanter was, waren de gesprekken met de collega bestuurders, uit de staten van Noord-Holland, bijvoorbeeld. Dat geeft context, waarmee je de gelikte presentaties kunt duiden. Wat (samengevatte) stukjes uit de gesprekken:

• “Amsterdam is een belangrijk internet knooppunt. Oh ja, Almere heeft ook ambities om internationaal te gaan meetellen op dat gebied. Ja, dat moeten ze dan niet doen. Dat soort afstemming zoeken we nou in de MRA.”
• “Buitendijks bouwen moet je maar niet doen in Almere. Daar gaat ons stilte gebied. En ons uitzicht.” De staten van Noord-Holland hebben zelfs een besluit genomen met die strekking. Over iets dat in Flevoland ligt. Je vraagt je af waar ze zich mee bemoeien. Vooral omdat op een ander moment in de middag gezegd wordt “Die woningen kan je ook in IJburg II bouwen, dat is beter ontsloten.” Als je alleen maar naar Amsterdam wilt wel, ja.
• “Die 60.000 woningen in Almere, die hoef je daar niet te bouwen, dat doen we zelf wel, in en om Amsterdam.” Sorry? Alsof daar verder niemand wat over te zeggen heeft. Overigens gaat het uiteindelijk om en-en in plaats van of-of. Maar dat terzijde.
• “Bedrijven? In Almere? We gaan toch ook al de Zaan- en IJoevers ontwikkelen?” Je wordt meewarig aangekeken als je over het aantrekken van werkgelegenheid begint. Bedrijven willen toch niet naar Almere? Nou dan!
• “Een universiteit? Nee, dát kan toch niet, dat concurreert met Amsterdam.” En dat kennen we. Rond de eeuwwisseling kwam de Hogeschool van Amsterdam naar Almere (met Informatica en de Pabo). De wat halfslachtige poging loopt uiteindelijk op niks uit. Want wat heeft de HvA ook aan het organiseren van haar eigen concurrentie? Deze zomer begon Windesheim in Almere, met 16 opleidingen en meer dan 1.300 nieuwe inschrijvingen, meer dan 2,5x de verwachting. Daar hebben we wat aan!

Als de discussie gaat over infrastructuur , gaat het alleen over werknemers die van hun huis in Almere naar de Zuid-as of Amsterdam centrum moeten. De A6 is echter voor noord-Nederland de poort naar de randstad. De hele randstad. Voor veel mensen ligt Amsterdam alleen maar in de weg als je naar Schiphol wilt, of richting Leiden, Den Haag of Rotterdam. Die ontsluiting die aan de andere kant van het IJmeer wordt bedacht, houdt daar alleen zijdelings rekening mee. Want wie wil er nu niet naar Amsterdam? In Almere wordt daar ook aan meegedaan. Als er bezuinigd moet worden op een tweede oeververbinding, is een metro naar de Zuid-as ineens ook een goede optie, in plaats van een volwaardige brug (of tunnel).

Almere is geen slecht ontsloten Amsterdam-Oost, waar mensen alleen maar hoeven te wonen. In Flevoland bouwen we aan een samenleving. En die bestaat uit meer dan alleen huizen en een weg naar de Amsterdamse metropool. Almere moet ook als complete stad kunnen functioneren, binnen de regio.

Maar op deze manier hoeven we bij die ontwikkeling niet veel heil van de MRA te verwachten.